Δημοσθένης (2)

Δημοσθένης, Υπέρ της Ροδίων Ελευθερίας 1-4

Ο Δημοσθένης στο προοίμιο του λόγου του προσπαθεί, σε ένα πρώτο επίπδεο, από τη μια πλευρά, να αντιμετωπίσει την πολιτική που είχε εισηγηθεί στους Αθηναίους ο Εύβουλος, δηλαδή να αποφύγει η Αθήνα να συμμετάσχει σε εκστρατείες, παρά μόνο αν αυτό ήταν απολύτως απαραίτητο ή θίγονταν ζωτικά της συμφέροντα.
Από την άλλη, επιχειρεί να αντιμετωπίσει την οργή και την χαιρεκακία των Αθηναίων εξαιτίας της αποστασίας των Ροδίων από την Β’ Αθηναϊκή Συμμαχία (βλ.χάρτη)και της ατυχούς για αυτούς έκβασης του Συμμαχικού Πολέμου, κατάσταση την οποία ασφαλώς ο πολιτικός αντίπαλος του Δημοσθένη εκμεταλλευόταν.
Ξεκινά τον λόγο του τονίζοντας τη σημασία του θέματος για το οποίο συσκέπτεται η εκκλησία του δήμου και καταφεύγει στον κοινό τόπο της παρρησίας, ζητώντας να μην εξοργιστεί κανείς μαζί του, καθώς δεν θα διστάσει να εκθέσει ελεύθερα τις απόψεις του. Χρησιμοποιεί έναν άλλο κοινό τόπο, αυτόν της αντίθεσης έργων και λόγων, προεξοφλώντας στο επίπεδο των λόγων τη συμφωνία του ακροατηρίου του και λέγοντας ότι το πρόβλημά του δεν είναι να πείσει τους Αθηναίους για το σωστό και το συμφέρον αλλά να τους ωθήσει στο να το αναλάβουν δράση και να το κάνουν πράξη (1). Παράλληλα, προβάλλει την ύβριν των Ροδίων ως λόγο της αποστασίας συμφωνώντας με τον τρόπο αυτό με το κοινό αίσθημα (2).
Από την άλλη μεριά, φροντίζει να αναδείξει τόσο τη στάση του Μαύσωλου (βλ. εικόνα) που εξαπάτησε τους Ρόδιους, όσο και τη στάση των Χίων και των Βυζαντίων που αποδείχθηκαν αναξιόπιστοι σύμμαχοί τους (3), ανοίγοντας έτσι ένα πεδίο δράσης για την Αθήνα, αν θελήσει τώρα η πόλη να εκμεταλλευτεί τη "θεόσταλτη ευκαιρία", το γεγονός δηλαδή ότι οι Ρόδιοι καταφεύγουν για βοήθεια στην πόλη εναντίον της οποίας στράφηκαν στον Συμμαχικό Πόλεμο. Κατά τον Δημοσθένη θα πρέπει να αδράξουν την ευκαιρία αυτή για τους εξής λόγους:
α. η Αθήνα, βοηθώντας τους όντως αναξιόπιστους Ρόδιους, θα απαλλαγεί από τις άδικες κατηγορίες και συκοφαντίες για αυταρχική συμπεριφορά στο πλαίσιο της Β' Αθηναϊκής συμμαχίας (2)
β. η πόλη, υιοθετώντας τη μεγαλόψυχη αυτή στάση, θα αποκτήσει την ειλικρινή εύνοια των πόλεων και θα εμφανιστεί ως προστάτιδά τους (4).
Με λίγα λόγια, αν η Αθήνα βοηθήσει τους Ρόδιους, θα ωφεληθεί μακροπρόθεσμα ως προς τις συμμαχίες που θα θελήσει συνάψει και θα αποκαταστήσει το γόητρο, το κύρος και την αξιοπιστία της ανάμεσα στους συμμάχους της. Θα αποκτήσει ένα "νέο πρόσωπο" στην εξωτερική της πολιτική.

Βαγγέλης (B' Λυκείου)