Λυσίας, Υπέρ Μαντιθέου (5)

ΕΠΙΛΟΓΟΣ 20-21

Ο επίλογος του λόγου μπορεί να χαρακτηριστεί ιδιόμορφος, εφόσον δεν έχει τα τυπικά χαρακτηριστικά ενός τυπικού επιλόγου, όπως π.χ. είναι ο επίλογος στον λόγο του Λυσία Υπέρ Αδυνάτου. Σύμφωνα με τη Ρητορική του Αριστοτέλη ένας επίλογος θα πρέπει να υπενθυμίζει συνοψίζοντας το θέμα (ανάμνησις), να προκαλεί πάθη στον ακροατή, να διαθέτει ευνοϊκά τον ακροατή προς τον ρήτορα και δυσμενώς προς τον αντίπαλο, να εξάρει τη σημασία κάποιων πραγμάτων και να ελαχιστοποιήσει την αξία άλλων.
Στον επίλογο του λόγου του όμως ο Μαντίθεος δεν αναφέρεται καθόλου στην κατηγορία και την ανασκευή της ούτε συνοψίζει τον δημόσιο και ιδιωτικό του βίο. Δεν επιτίθεται στους αντιπάλους του και δεν επιχειρεί ούτε να μεγαλοποιήσει ούτε να καταστήσει ασήμαντο κάτι που αφορά την υπόθεσή του. Αντίθετα, συνεχίζει απαντώντας με τον ίδιο υπερήφανο και "επιθετικό" τόνο στην ενόχληση που αντιλαμβάνεται πως κάποιοι αισθάνονται εξαιτίας της δημόσιας συμπεριφοράς του. Ο Μαντίθεος ισχυρίζεται πως κάποιοι θεωρούν πως επέδειξε αγενή, προκλητική, ασεβή συμπεριφορά μιλώντας στην εκκλησία του δήμου σε νεαρή ηλικία. Δικαιολογεί τη στάση του προβάλλοντας το γεγονός ότι αναγκάστηκε να το κάνει, προκειμένου να σώσει την πατρική του περιουσία από τη δήμευση. Ο δεύτερος ισχυρισμός που προβάλλει για να δικαιολογήσει τη στάση του και να αποδείξει πως η δυσαρέσκεια των αντιπάλων του δεν έχει ερίσματα συνεχίζει ουσιαστικά το θέμα του κοσμίως και φιλοτίμως πολιτευομένου που έθιξε στις παραγράφους 18-19. Οι Αθηναίοι θεωρούν άξιους πολίτες όσους ασχολούνται με τα κοινά και ο ίδιος δεν κάνει τίποτε άλλο από το να συνεχίζει την οικογενειακή παράδοση και να ανταποκρίνεται με το ενδιαφέρον του για την πόλη στις αξίες των Αθηναίων.
Ο επίλογος αυτός ταιριάζει απόλυτα στο ήθος του Μαντίθεου όπως αυτό διαγράφηκε μέχρι τώρα. Ο Μαντίθεος παραμένει αξιοπρεπής, θιγμένος και υπερήφανος, γεμάτος αυτοπεποίθηση, ενώ με δυσκολία κρύβεται η έπαρσή του πίσω την επίκληση των αξιών της αθηναϊκής δημοκρατίας, τις οποίες διακηρύσσει πως υπηρετεί. Η ηλικία του ενδεχομένως μπορεί να δικαιολογήσει τη στάση του. Ο λόγος του μοιάζει να ταιριάζει και με τη ζωή του στην εξωραϊσμένη από τον λογογράφο μορφή της, αν βέβαια οι φημολογίες σε βάρος του έχουν κάποια βάση. Και το σημαντικότερο: προφανώς ο Λυσίας έκρινε πως δεν συμφέρει τον πελάτη του να κλείσει με μια ακόμα αναφορά στο ολιγαρχικό παρελθόν της οικογένειας ή στη φημολογία που κυκλοφορεί σε βάρος του. Αντίθετα, κρίνει σκόπιμο να αποσπάσει την προσοχή των βουλευτών από όλα αυτά και να οδηγήσει τη συζήτηση στα χαρακτηριστικά του καλού πολίτη όπως οι ίδιοι οι Αθηναίοι τα είχαν προσδιορίσει, υπογραμμίζοντας έτσι πως ο Μαντίθεος πληροί τις προϋποθέσεις για να γίνει βουλευτής.

Βάσω (Β' Λυκείου)
Θανάσης (Β' Λυκείου)